آیا هند می‌تواند در بازار جهانی ۲ تریلیون دلاری چیپ سهمی داشته باشد؟
تیم تحریریه- ۳ اردیبهشت ۱۴۰۴
با نزدیک‌شدن به مهلت اعمال تعرفه ۲۵ درصدی پیشنهادی رئیس‌جمهور آمریکا بر واردات نیمه‌هادی‌ها، هند خود را برای اثرات زنجیره‌ای احتمالی آماده می‌کند. این تعرفه‌ها به طور مستقیم بر صادرات چیپ هند تأثیری ندارند، زیرا این کشور هنوز به طور قابل‌توجهی چیپ به ایالات متحده صادر نمی‌کند. با این حال، وابستگی شدید صنعت تولید الکترونیک هند به واردات مواد اولیه و تجهیزات ساخت نیمه‌هادی‌ها، می‌تواند هزینه تولید داخلی را افزایش دهد و شرکت‌های بزرگی مانند اپل را نیز تحت‌فشار قرار دهد.
چالش‌ها و فرصت‌های پیش‌روی هند
هند در تلاش است تا زنجیره تأمین داخلی قوی‌تری بسازد. کارشناسان معتقدند که این کشور باید نه تنها بر تولید چیپ، بلکه بر ساخت چیپ‌هایی با استانداردهای جهانی از نظر بهره‌وری و هزینه تمرکز کند. «هیتش گارگ»، معاون ارشد شرکت NXP هند، در رویداد Invest Karnataka 2025 تأکید کرد:
«مسئله فقط ساخت چیپ نیست، بلکه ساخت چیپی است که با الزامات جهانی همخوانی داشته باشد. در غیر این صورت، تولیدکنندگان همچنان به واردات چیپ تمایل خواهند داشت.»
با وجود این چالش‌ها، هند اهداف بلندپروازانه‌ای برای تبدیل‌شدن به یک کشور تولیدکننده چیپ دارد. «آشوینی وایشناو»، وزیر فناوری اطلاعات هند، اخیراً اعلام کرد که تا سال ۲۰۲۵ اولین چیپ ساخت هند روانه بازار خواهد شد. این پروژه بخشی از چشم‌انداز هند برای تقویت اکوسیستم نیمه‌هادی و تبدیل‌شدن به یک بازیگر کلیدی در این صنعت است.
آیا خودکفایی کامل امکان‌پذیر است؟
برخی کارشناسان معتقدند که هند نباید تلاش کند به طور کامل در زمینه نیمه‌هادی‌ها خودکفا شود. «سانتوش کومار»، رئیس شرکت Texas Instruments در هند، معتقد است که هند باید با تکیه بر نقاط قوت خود در زمینه طراحی و نرم‌افزار، جایگاه خود را در زنجیره تأمین جهانی تثبیت کند:
«هیچ کشوری نمی‌تواند به طور کامل در زمینه نیمه‌هادی‌ها خودکفا باشد. برای هند، تمرکز بر همکاری‌های بین‌المللی و تخصص در بخش‌های خاص کلیدی است.»
ساخت نیمه‌هادی‌ها سرمایه‌گذاری‌ای پرهزینه و بلندمدت است. برخلاف صنعت نرم‌افزار که به سرعت قابل‌گسترش است، تولید چیپ به سرمایه اولیه میلیاردها دلاری نیاز دارد و رسیدن به سودآوری ممکن است سال‌ها طول بکشد.
فاصله در توسعه نیروی کار و مهارت‌ها
یکی از نقاط ضعف کلیدی هند در صنعت نیمه‌هادی، کمبود نیروی کار ماهر در زمینه ساخت و تولید چیپ است. با وجود تخصص بالای هند در طراحی چیپ، تجربه عملی در زمینه تولید (fabrication) هنوز محدود است. سیستم آموزشی هند به دلیل تأکید زیاد بر مباحث نظری و کمبود آموزش‌های عملی مورد انتقاد قرار گرفته است.
«جایشانکار نارایاناکوتی»، مدیر گروه فروش شرکت Cadence Design Systems، در مصاحبه‌ای اظهار داشت که هند باید برنامه‌های آموزشی مبتنی بر مهارت‌های صنعتی را توسعه دهد. او گفت:
«مسئله استعداد نیست، بلکه توانایی است. ما مهندسان کلاس جهانی داریم، اما آن‌ها تجربه کار در کارخانه‌های تولید نیمه‌هادی را ندارند.»
برای رفع این شکاف، کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که مهندسان هندی برای کارآموزی به کارخانه‌های تولید نیمه‌هادی جهانی اعزام شوند تا تجربه عملی کسب کنند و سپس به هند بازگردند.
چالش‌های ایجاد اکوسیستم نیمه‌هادی
برای توسعه صنعت نیمه‌هادی، هند باید فراتر از ساخت کارخانه‌های چیپ‌سازی (fabs) حرکت کند و اکوسیستم کاملی شامل بسته‌بندی تراشه‌ها، زیرساخت‌های تست و تحقیق و توسعه پیشرفته ایجاد کند. در حال حاضر، هند بسیاری از این عناصر را ندارد و وابستگی زیادی به واردات مواد اولیه و تجهیزات کلیدی دارد.
«جیتندرا چادا»، مدیرعامل شرکت GlobalFoundries در هند، بر اهمیت تمرکز بر حوزه‌های تخصصی خاص تأکید کرد:
«هیچ کشوری نمی‌تواند تمام نیازهای یک صنعت نیمه‌هادی خودکفا را تأمین کند. هند باید حوزه‌هایی را شناسایی کند که بتواند در آن‌ها پیشرو باشد.»
برخی از این حوزه‌ها شامل نیمه‌هادی‌های خودرویی، چیپ‌های مبتنی بر هوش مصنوعی و مواد پیشرفته‌ای مانند گالیم نیترید (GaN) و سیلیکون کاربید (SiC) هستند. به گفته گارگ، صنعت خودرو می‌تواند یک فرصت بزرگ برای هند باشد:
«صنعت خودرو امروز در هند بازاری به ارزش ۲۰۰ میلیارد دلار دارد و این عدد رو به افزایش است. تخصص‌یافتن در چیپ‌های خودرویی می‌تواند یک مزیت رقابتی برای هند ایجاد کند.»
نقش دولت و سیاست‌های حمایتی
دولت هند تاکنون سرمایه‌گذاری‌های سخاوتمندانه‌ای در صنعت نیمه‌هادی انجام داده است، از جمله تخصیص ۱۰ میلیارد دلار برای توسعه این بخش با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که علاوه بر سرمایه‌گذاری، وجود سیاست‌های پایدار، زیرساخت‌های مناسب و هماهنگی میان تقاضای بازار و ظرفیت تولید ضروری است.
برخی پیشنهاد داده‌اند که دولت‌های ایالتی باید نقش فعال‌تری ایفا کنند و پارک‌های نیمه‌هادی با زیرساخت‌های مشترک راه‌اندازی کنند تا هزینه‌های ورود برای سرمایه‌گذاران کاهش یابد.
آینده هند در صنعت نیمه‌هادی
انتظار می‌رود که صنعت جهانی نیمه‌هادی طی یک دهه آینده از رقم فعلی ۵۵۰ میلیارد دلار به ۲ تریلیون دلار برسد. هند نیز با رشد بازار داخلی الکترونیک خود و پیش‌بینی رسیدن به ارزش ۳ تریلیون دلار تا سال ۲۰۴۷، فرصت بزرگی برای تبدیل‌شدن به یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان نیمه‌هادی دارد.
با این حال، موفقیت هند در این مسیر به توانایی‌اش در هماهنگی سرمایه‌گذاری‌ها، توسعه نیروی کار ماهر و ایجاد یک اکوسیستم کامل بستگی دارد. اگر این تلاش‌ها با برنامه‌ریزی دقیق و اجرای صحیح همراه باشد، هند می‌تواند به یک بازیگر بزرگ در صنعت جهانی نیمه‌هادی تبدیل شود. در غیر این صورت، چالش‌هایی مانند رقابت شدید و کاهش قیمت‌ها ممکن است مانع پیشرفت این کشور شوند.
