اپلیکیشنی که تنها در ۲ ثانیه کم‌خونی را تشخیص می‌دهد!
تیم تحریریه- ۲۲ آذر ۱۴۰۱
اپلیکیشن جدیدی با نام eMoglobin اختراع شده که می‌تواند کم‌خونی را به‌معنای واقعی کلمه «در یک چشم‌به‌هم‌زدن» اندازه‌گیری کند. این برنامه پس از دریافت تاییدیه سازمان غذا و دارو(FDA) ، در سراسر جهان قابل استفاده خواهد بود و مدت زمان غربالگری کم‌خونی را در بیماران، از دو ساعت به دو ثانیه کاهش خواهد داد.
به گزارش هوشیو، به‌لطف یک برنامه کاربردی با پشتیبانی هوش مصنوعی، که توسط یک پزشک ترکیه‌ای اختراع شده، اکنون می‌توان سطح کم‌خونی را فوراً از‌طریق تلفن همراه اندازه‌گیری کرد.
دکتر سلیم سونر، مدیر اورژانس و طب بلایای دانشگاه براون، یک برنامه کاربردی پزشکی طراحی کرده است. این اپلیکیشن می‌تواند از‌طریق گرفتن عکس از پلک داخلی چشم، کم‌خونی را تنها در دو ثانیه و بدون گرفتن نمونه خون از بیمار اندازه‌گیری کند.
با استفاده از هوش مصنوعی سونر که از برنامه eMoglobin پشتیبانی می‌کند، سطح کم‌خونی در بیمار را می‌توان فوراً، با استفاده از یک عکس مربعی گرفته‌شده با تلفن‌همراه اندازه‌گیری کرد. این نرم‌افزار که برای اولین‌بار در جهان خواهد بود، در تشخیص بیماران اورژانسی هموراژیک (سکته مغزی هموراژیک)، که در آن هر ثانیه برای بیمار حیاتی است، کاربرد دارد و جان افراد بسیاری را نجات خواهد داد.
تخمین زده می‌شود که حدود یک‌سوم جمعیت جهان کم‌خونی داشته باشند. برای تشخیص کم‌خونی که با علائم ضعف، خستگی و رنگ پریدگی خود را نشان می‌دهد، باید به بیمارستان مراجعه کرد، آزمایش خون انجام داد و منتظر نتیجه آزمایش ماند، این فرایند معمولا در حدود دو ساعت به‌طول می‌انجامد.
با‌این‌حال، با برنامه پزشکی از راه‌دور که توسط یک دکتر- مهندس ترک ساکن آمریکا ساخته شده، اکنون می‌توان کم‌خونی را به‌معنای واقعی کلمه «در یک چشم‌به‌هم‌زدن» اندازه‌گیری کرد. این برنامه پس از دریافت تاییدیه سازمان غذا و دارو (FDA) در سراسر جهان قابل استفاده است و معاینات را از دو ساعت به دو ثانیه کاهش خواهد داد.
دکتر سونر هفته گذشته در یک کنفرانس بین‌المللی در آنتالیا شرکت کرد و جزئیات برنامه eMoglobin را که با تیم خود توسعه داده بود، فاش کرد. او برای دانشکده پزشکی همان دانشگاه درخواست داد و اکنون در بخش فوریت‌های پزشکی در بیمارستان رود آیلند کار می‌کند.
دکتر سونر در‌طی مصاحبه‌ای توضیح داد که چگونه در ایالات‌متحده متخصص طب اورژانس شده، جایی که ابتدا برای مهندس شدن به‌آنجا رفته بود. «بعد از فارغ‌التحصیلی از کالج رابرت در ترکیه، برای تحصیل در رشته مهندسی به دانشگاه براون آمریکا رفتم. ابتدا مهندسی برق خواندم و بعد به مهندسی زیست پزشکی روی آوردم. دوره کارشناسی خود را شروع کردم و برای تامین هزینه‌های روزانه‌ام به‌عنوان امدادگر در آمبولانس‌ها کار می‌کردم. سونر گفت: «من با جامعه پزشکی اورژانس آنجا ملاقات کردم و به‌طور تصادفی، استادم پرسید که آیا کسی می‌خواهد پزشکی بخواند یا خیر؟»
دکتر سونر با حفظ این موضوع که مهندسی همیشه اولین عشق او بوده، گفت: «زمانی که به‌عنوان دستیار در فوریت‌های پزشکی کار می‌کردم، همواره در این فکر بودم که چگونه می‌توانم عشق خود را به مهندسی با پزشکی ترکیب کنم، از‌آنجا بود که پروژه تشخیص کم‌خونی من آغاز شد. پروسه رسیدگی به‌وضعیت بیماران اورژانسی در 80 درصد مواقع به‌این‌صورت است که، قطعا از بیمار خون گرفته شده و آنالیز می‌گردد. میزان غلظت هموگلوبین که نشانگر آن است که بیمار کم‌خونی دارد یا خیر، اندازه‌گیری و مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار می‌گیرد. این موضوع ما را به‌فکر اندازه‌گیری هموگلوبین بدون گرفتن آزمایش خون و به‌صورت بسیار سریع انداخت و به‌این‌ترتیب این پروژه رسماً وارد مرحله آغازین خود گردید.»
«در مرحله نخست، این اختراع در‌قالب یک اپلیکیشن تلفن همراه نبود. ما با یک دوربین دیجیتال عکس‌هایی از قسمت ملتحمه چشم گرفتیم. سپس این داده‌های دیجیتالی را به‌صورت ریاضی ارزیابی کردیم و با داده‌های حاصل از سطح هموگلوبین بیماران همبستگی ایجاد کردیم، خوشبختانه نتایج حاصل ازاین ارزیابی‌‍‌ها بسیار خوب بود.» با در‌نظر گرفتن این نکته که دوربین‌های موبایل در‌حال‌حاضر بسیار قدرتمند هستند. این دکتر گفت، «این گوشی‌ها قابلیت بسیار‌خوبی برای نمایش مگاپیکسل و داده‌های 16 بیتی دارند.»
وی گفت: «به همین دلیل پروژه مذکور به یک اپلیکیشن تلفن همراه تبدیل شد و هرکس که بخواهد این آزمایش را انجام دهد، تنها کافیست با تلفن همراه از چشم خود عکس بگیرد و پس از دو ثانیه غلظت هموگلوبین او مشخص می‌شود.»
دکتر سونر توضیح داد که، آنها برنامه eMoglobin را با مقایسه آزمایش‌های گرفته‌شده از خون بیماران، با داده‌های به‌دست‌آمده از عکس‌های هر دو چشم راست و چپ این افراد توسعه داده‌اند. این فرایند توسعه‌ای در مطالعاتی که صدها بیمار در آن شرکت داشته‌اند، و با کسب تأیید کمیته اخلاق صورت پذیرفته است.
«ما داده‌های به‌دست‌آمده از چشم راست و چپ صدها بیمار را مقایسه کردیم و در‌حدود 3500 عکس در این زمینه داریم. در‌حال‌حاضر بر روی 500 بیمار دیگر کار می‌کنیم و وقتی به داده‌ها نگاه می‌اندازیم به نظرمان حاشیه خطای 2 گرمی در نتایج وجود دارد.» وی خاطرنشان کرد: «البته این حاشیه خطا در هر دسی‌لیتر سطح بسیار قابل‌تحملی است، مثلاً اگر فردی در خون خود سطح هموگلوبین 10 گرم در دسی لیتر داشته باشد، اندازه‌گیری ما بین 8 تا 12 گرم هموگلوبین در دسی لیتر را نشان می‌دهد، این حاشیه خطا از‌نظر بالینی قانع‌کننده است.»
نجات جان افراد در خونریزی‌های اضطراری
این پزشک با تاکید بر اینکه انجام آزمایش خون، به‌ویژه در کشورهای در‌حال‌‌توسعه به‌دلیل محدودیت آزمایشگاه‌ها و امکانات، بسیار دشوار است، خاطرنشان کرد: «اندازه‌گیری میزان غلظت هموگلوبین، به‌ویژه برای تشخیص کم‌خونی تغذیه‌ای بسیار مهم است.»
با این اپلیکیشن می‌توان سطح کم‌خونی بسیاری از افراد را به‌سرعت اندازه‌گیری کرد و بر‌اساس آن اقدامات لازم را انجام داد. این واقعیت که می‌توان برنامه را قبل‌از نیاز به بستری‌شدن در بیمارستان استفاده کرد نیز بسیار مهم است. به‌عنوان‌مثال، موارد خطر خونریزی داخلی را می‌توان بلافاصله با کمک برنامه درمان کرد. تست را می‌توان بعد از نیم ساعت تکرار کرد و در‌صورت خونریزی زیاد این موضوع در‌عرض چند ثانیه تشخیص داده می‌شود. بنابراین اپلیکیشن مذکور می‌تواند هزینه‌های بیمارستان را نیز کاهش دهد.
«به‌منظور استفاده از این اپلیکیشن برای بیماران، باید تاییدیه FDA ایالات‌متحده را دریافت کنیم. ما در‌حال برنامه‌ریزی برای انجام این‌کار در سال‌جاری (2023) هستیم و هنگامی که داده‌های مورد‌نظر را دریافت کردیم، پرونده را تشکیل خواهیم داد. پس از تایید FDA انتشار برنامه در سراسر جهان بسیار آسان خواهد بود و بلافاصله برای دانلود از فروشگاه‌های اپلیکیشن موبایل در‌دسترس قرار می‌گیرد. بنابراین هر فرد در هر‌جایی از جهان به‌راحتی به این اپلیکیشن دسترسی خواهد داشت.»
جدیدترین اخبار هوش مصنوعی ایران و جهان را با هوشیو دنبال کنید
