فناوری‌‏های جدید، به‌ویژه هوش مصنوعی، ماهیت فرآیندهای خلاقانه هنری را به شدت تغییر داده‏ و همین امر منجر به گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در هنر شده است. تاکنون رایانه‏‌ها در فعالیت‏‌های خلاقانه مانند موسیقی، معماری، هنرهای زیبا و سایر حوزه‌‏های هنر، نقش بسیار مهمی ایفا نموده‌‏اند. با این حال، اعتقاد محققان و سرمایه‌‏گذاران این حوزه بر این است که باید روابط مستحکم‌‏تری را بین رایانه و خلاقیت، هدف قرار داد. به عبارت دیگر، به جای این‌که رایانه را فقط ابزاری برای کمک به انسان‌های نوآور در نظر گرفت، می‏توان آن را به عنوان یک موجود خلاق در نوع خود دید. این دیدگاه، زیرشاخه جدیدی از هوش مصنوعی را ایجاد کرده که خلاقیت محاسباتی Computational intelligence نامیده می‏شود. این علم به کمک الگوریتم‌ها می‌تواند در سرودن شعر، خلق موسیقی و تابلوی نقاشی وارد شده و اثری را بیافریند. هوش مصنوعی از مرحله خلق اثر هنری تا تخمین ارزش یا بازآفرینی آن با بسیاری از فعالیت‌های مرتبط با هنر، آمیخته است. در این قسمت با معرفی کاربردهای هوش مصنوعی در هنرهای هفت‌گانه و شناسایی اثرات آن در دسته‏‌های مختلف هنری، جایگاه این فناوری در هنر بررسی می‏‌شود.

دسته‏‌بندی حوزه هنر

با توجه به وسعت هنر در زمینه‏‌های مختلف، می‌‏توان آن را به زیرشاخه‏‌های گوناگونی دسته‏‌بندی کرد؛ اما یک دسته‏‌بندی کلی برای تمام زمینه‌‏های هنری وجود دارد که تحت عنوان “هفت‌گانه‌های هنر” شناخته می‏‌شود و در سطح بین‏المللی نیز پذیرفته شده است. بنابراین جایگاه هوش مصنوعی را در هر یک از این هفت‌گانه‌ها مورد بررسی قرار می‏دهیم.

1. هنر موسیقی
2. هنر حرکات نمایشی
3. هنرهای ترسیمی
4. هنرهای تجسمی
5. هنرهای ادبی
6. هنرهای نمایشی
7. هنر سینما

لازم به ذکر است با توجه به شباهت هنر دوم و ششم از منظر جایگاه هوش مصنوعی، به صورت مشترک به توضیح این موارد پرداخته می‏‌شود.

کاربردهای هوش مصنوعی در هنر موسیقی

موسیقی، نوایی است که باعث ایجاد ارتباط و یا حتی درک مفاهیم نانوشته می‏‌شود. امروزه شرکت‏‌ها و استارتآپ‌‏های مختلف، برنامه‏‌های متنوعی در زمینه ساخت موسیقی به کمک هوش مصنوعی ارائه داده‏اند. به‌طور کلی در موارد زیر از هوش مصنوعی در هنر موسیقی استفاده شده است:

• تولید موسیقی
• ترکیب و سنتز صدا
• تشخیص ژانر موسیقی
• تشخیص آلات موسیقی
• تولید موسیقی متن محتوای ویدئویی

در ادامه به تشریح هر یک از کاربردهای هوش مصنوعی در هنر موسیقی پرداخته می‏‌شود.

تولید موسیقی

شرکت‌های فناور در حال تولید برنامه‌هایی هستند که با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی، موسیقی‌های کاملاً جدیدی بر اساس معیارهای مختلفی از قبیل سبک، طول زمان و ساختار موسیقی‌ایی خلق ‌کنند. آزمایشگاه تحقیقاتی علوم کامپیوتر سونیSony CSL Research Laboratory ، واقع در فرانسه، اولین ترانه‌‌ای را که به‌وسیله هوش مصنوعی نوشته ‌شد منتشر کرد. این نرم‌افزار را به‌گونه‌ای برنامه‌نویسی کرده بودند تا مجمـوعه ‌داده‌ای متشکل از ۱۳۰۰۰ ترانه را تحلیل کند و ترانه‌ای بسراید. این ترانه الهام گرفته از ترانه‌های بیتلزThe Beatles بود. امروزه در زمینه موسیقی اپرایی نیز ابزارهای هوشمندی ایجاد گردیده که صدای خوانندگان اپرایی را در این زمینه ضبط و پردازش می‌کند و با توجه به درک از آن موسیقی، صداهای اپرایی جدیدی را بر اساس آموزش‌‏های صورت گرفته، تولید می‏‌نماید.

همچنین آهنگساز هوش مصنوعی می‏‌تواند با استفاده از نرم‌افزار بازشناسی تصویر و فناوری شبکه‌های عصبی، تصاویر را به آهنگ تبدیل کند. این آهنگسازهای هوشمند می‌توانند اشیای درون یک تصویر، رنگ‌‌ها و فضای تصویر را تشخیص دهند که هر کدام با احساس‌های خاصی مطابقت دارند. سپس این مؤلفه‌ها را در قالب نت‌های یک آهنگ تفسیر می‌کنند.

یکی دیگر از کاربردهای جالب هوش مصنوعی در تولید موسیقی، ایجاد آهنگ‏‌های جدید از خوانندگان فوت‌ شده می‏باشد. این امر به‌واسطه فناوری موسیقی دیپ فیک امکان‌پذیر است. روش کار این فناوری بدین ‌صورت است که ابتدا هوش مصنوعی با استفاده از آهنگ‏های ۱.۲ میلی‏متری، همراه با متن کامل و متادیتای مربوطه که از وب گرفته‌شده‌است، آموزش می‏‌بیند. پس از آموزش، این مدل هوشمند می‏‌تواند بر اساس هر آن‌چه تغذیه شده، صدای خام را به مدت چند دقیقه پخش نماید. به عنوان نمونه، موتزارت در قالب ورودی به سیستم داده می‏شود و سیستم می‌‏تواند صدایی بسیار شبیه به نسخه اصلی ایجاد نماید.

ترکیب یا سنتز صدا

سنتز صدا در طراحی خلاقانه صدا در موسیقی و فیلم به کار گرفته می‏شود. با توجه به این‌که کلیپ‌‏های صوتی در پایگاه داده‏های بزرگی از افکت‏‌های صوتی ذخیره می‏شوند، ممکن است افکت صوتی ایده‌آل مدنظر، در کتابخانه وجود نداشته باشد. با استفاده از فناوری WaveGAN، صدا را می‌توان برای تولید افکت‏‌های صوتی، سنتز یا ترکیب کرد. این ابزار، به‌خصوص در تولید افکت‌‏های صوتی نواخته شدن طبل عملکرد خوبی داشته است. همچنین به کمک این ابزار می‏توان انواع گوناگونی از صدای پرندگان را تولید نمود.

تشخیص ژانر موسیقی

سرویس‌‏های موجود در زمینه تشخیص ژانر موسیقی در بستر دستیارهای هوشمند و یا سایت‌‏‏های موسیقی، ژانر مورد علاقه کاربران را تشخیص می‏‌دهد و موسیقی مورد نظر آن‌ها را اجرا و یا جستجو می‏‌نماید. همچنین با تحلیل موسیقی‏‌های دانلود شده در حالت‏‌های احساسی مختلف، سلیقه کاربران، شناسایی شده که می‌‏تواند منجر به ارائه خدمات مناسب‌‏تری به آن‌ها شود.

تشخیص آلات موسیقی

یکی از کاربردهای هوش مصنوعی در هنر موسیقی، شناسایی سازهای به‌ کار رفته در موسیقی‏‌ها با ضرایب تقریبی، است. این امر منجر به تجزیه و تحلیل آسان‌تر یک اثر موسیقی می‏‌شود. این سیستم با تعداد زیادی ویدئو حاوی افرادی که در ترکیبات مختلف تک‏نوازی و یا دونوازی، ساز می‏نوازند، آموزش داده می‏شود. سپس در مرحله اجرای تست، ویدئویی نمایش داده می‌‏شود که در آن افراد در حال نواختن سازهای متفاوت هستند. ابزار هوشمند مربوطه با تفکیک منابع شنیداری – بصری، سیگنال‏‌های صدای ورودی را به تعدادی کانال صوتی تقسیم ‏می‏‌نماید که هر کدام مربوط به یک دسته ساز متفاوت می‏‌باشد. بدین ترتیب سیستم، نوع ابزارآلات موسیقی را تشخیص می‌دهد.

تولید موسیقی متن محتوای ویدئویی

محققان دانشگاه تگزاس یک الگوریتم یادگیری عمیق را توسعه داده‏اند که با در اختیار داشتن یک فیلم بی‌صدا می‏توان موسیقی متن هماهنگ با آن را ایجاد نمود. این الگوریتم، تحول زیادی در صنعت فیلم‏سازی ایجاد کرده است. همچنین افراد عادی برای ساخت فیلم‏‌های شخصی خود می‏توانند از آن استفاده کنند.

کاربردهای هوش مصنوعی در  هنر حرکات نمایشی

هنر نمایشی که تولد خود را در سده ۱۷ در بریتانیا شروع کرد، به معنای نشان دادن یک داستان یا مفهوم از منظر انجام حرکات فیزیکی است که می‌تواند به صورت فردی یا گروهی صورت پذیرد. در این زمینه می‏‌توان به نقش هوش مصنوعی در انجام حرکات موزون یا رقص به عنوان یکی از شاخه‏‌های برجسته این گروه از هنر اشاره کرد.

۲.۱. تولید حرکات موزون

انجام حرکات موزون، یکی از قدیمی‏‌ترین روش‌‏های ابراز احساسات می‏‌باشد و در واقع یک هنر انسانی را از خود نشان می‏‌دهد. به نظر می‏‌رسد این حوزه از هنر یکی از حوزه‌‏هایی باشد که تکنولوژی، کمتر در آن راه پیدا کرده است؛ اما هوش مصنوعی و تأثیر آن بر روی حوزه رقص، خلاف این مسئله را نشان داده است. سیستم‏‌های هوشمند با مطالعه حرکات موزون رقصنده‌‏های مختلف و شناسایی حرکات آن‌ها، می‏آموزد و حرکات جدیدی را با توجه به سبک مورد نظر ایجاد و توسعه می‏‌دهد. هدف سیستم‌‏های هوشمند در این زمینه، تقلید رقص نیست بلکه طراحی حرکات جدید سازگار با موسیقی پخش شده می‏‌باشد که نتیجه مشاهده هزاران کلیپ از رقص‌‏های سنتی آفریقایی و ملودی‌های چینی گرفته تا رقص های جدید راک و جاز خواهد بود. سیستم هوشمند با مشاهده حرکات موزون، یک ماتریس از نمایش ایجاد کرده که انجام ادامه رقص با توجه به الگوی ماتریس صورت می‏‌پذیرد.

کاربردهای هوش مصنوعی در هنرهای ترسیمی

هنر ترسیمی، با ایجاد نگاره‏‌های مختلف از طریق به تصویر کشیدن یک موضوع واحد یا در بعضی موارد تلفیق موضوعات با یکدیگر، مفهوم خود را به مخاطب القا می‏‌کند. از جمله مواردی که در این گروه قرار می‏‌گیرند و هوش مصنوعی توانسته در آن‌ها تأثیر بسزایی بگذارد می‏‌توان به هنر نقاشی و عکاسی اشاره نمود که در ذیل، کارکردهای آن به صورت موردی بیان گردیده است:

نقاشی:

• خلق اثر نقاشی
• ارزیابی اصالت و ارزش آثار هنری
• طراحی و ارزیابی لوگو

عکاسی:

• ویرایش تصاویر
• عکاسی پرتره
• بازیابی عکس‌‏های قدیمی یا آسیب‌‏دیده
• رنگ‏آمیزی تصاویر

در ادامه، هر یک از کارکردها به‌طور مختصر در حوزه‏‌های نقاشی و عکاسی بررسی می‏‌گردد.

نقاشی

خلق اثر نقاشی

خلق اثر هنری؛ سیستم‏‌های هوشمند با استفاده از قابلیت‌‏های مختلف از جمله یادگیری ماشین به‌ویژه شبکه‌‏های مولد تخاصمی( GAN Generative adversarial networks (GAN) ) به خلق آثار هنری قابل قیاس با کار انسان‏‌ها پرداخته است. مجموعه Obvious در سال ۲۰۱۹ توانسته است برای اولین‏ بار نقاشی پرتره‏ای را به کمک این فناوری خلق کند و در حراجی کریستیز در نیویورک به قیمت ۴۳۲ هزار و ۵۰۰ دلار به فروش برساند. این نقاشی، پرتره مردی متعلق به قرن ۱۸ بود که از بررسی اشتراکات ۱۵ هزار پرتره متعلق به قرن ۱۶ تا ۲۰ میلادی به تصویر درآمد. در پایین تابلو نیز به جای امضا، الگوریتم مورد استفاده در خلق تابلو به چشم می‏خورد.

تبدیل متن و یا عکس به نقاشی؛ علاوه بر تولید مستقیم نقاشی، هوش مصنوعی می‏تواند یک اثر نقاشی را با استفاده از متن و یا عکس تولید کند. در زمینه تبدیل متن به نقاشی، این سیستم‏‌های هوشمند قادر به نقاشی کردن از روی متن و اضافه کردن جزئیات مختلف به تصاویر هستند. این امر با استفاده از تکنولوژی‎ جدیدی تحت عنوان Attention GAN (نوع توسعه یافته‏ای از شبکه‌‏های مولد تخاصمی) میسر گردیده است. همچنین به کمک اپلیکیشن‌‏های هوشمند، تصاویر قابل تبدیل شدن به یک نقاشی کلاسیک نیز خواهند بود.

تعیین اصالت و ارزش آثار هنری

یکی از برجسته‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در هنر نقاشی، ارزیابی اصالت آثار هنری، بر اساس ویژگی‏‌های اصلی هنرمند مربوطه با توجه به مجموعه آثارش است. پس از آموزش سیستم‌‏های هوش مصنوعی برای شناسایی هنرمند، می‌‏توان از آن‌ها برای برآورد یک اثر جدید استفاده نمود. در این راستا، الگوریتمی مجهز به هوش مصنوعی تحت عنوان “MosAIc” با همکاری آزمایشگاه علوم رایانه‌ای و هوش مصنوعیMIT و مایکروسافت، طراحی شده که برای شناسایی شباهت‌های بین آثار هنری در رسانه‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. به کمک این الگوریتم نیز می‌توان ارتباطات بصری آثار مختلف را در طول تاریخ شناسایی نمود. از طرف دیگر، سیستم‏‌های هوشمند بر اساس بررسی شباهت یک اثر هنری با سایر آثار مرتبط فروخته شده، ارزش یک اثر را سنجیده و قیمت آن را تخمین می‌‏زنند.

طراحی و ارزیابی لوگو

با دریافت اطلاعات برندی مربوط به یک سازمان/ محصول/ خدمات، سیستم‌‏های هوش مصنوعی، صدها آرم ایجاد کرده و بهترین‌ها را انتخاب می‌نماید. از ترکیب رنگ گرفته تا انتخاب نماد، همه چیز توسط الگوریتم‌های یادگیری عمیق، هدایت می‌شود. این امر تأثیر بسزایی در صرفه‏‌جویی زمان و هزینه خواهد داشت. همچنین می‏‌توان به کمک ابزارهای هوشمند، منحصر به فرد بودن، خوانایی، رنگ و کنتراست یک لوگو را ارزیابی نمود.

عکاسی

عکاسی پرتره

به کمک هوش مصنوعی می‏‌توان تصاویر فوق‌‏العاده و با کیفیت به خصوص در حالت پرتره و بدون نیاز به دوربین‏‌های بزرگ ضبط کرد. بسیاری از دوربین‏‌های پیشرفته شامل دو دوربین عقب برای حالت پرتره بود و اثر “ بوکه Bokeh ” را که در آن پس‏زمینه سوژه مورد نظر، تار می‌‏افتاد، اعمال می‏‌نمودند. در حالی که امروزه، یک دوربین هوشمند مبتنی بر الگوریتم‌‏های یادگیری ماشین، این عمل را بدون نیاز به دوربین اضافه انجام می‏دهد. این الگوریتم‏‌ها به مرور زمان هوشمندتر شده و برای شناسایی سوژه‌‏های تصویر، آموزش داده می‏‌شوند تا پس‌زمینه را تار کنند.

ویرایش تصاویر

ویرایش حرفه‌‏ای تصاویر از جمله حذف برخی از المان‏‌ها و اضافه نمودن مواردی به عکس جهت طبیعی جلوه نمودن آن نیازمند تخصص و زمان زیادی است. گسترش کاربردهای هوش مصنوعی در هنر عکاسی به واسطه توسعه نرم‏افزارهای هوشمند، کار ویرایش تصاویر را بسیار ساده کرده است به‌گونه‌ای که کاربر عمومی نیز می‏‌تواند تصاویر را در سطح قابل قبولی ویرایش نماید. مواردی از قبیل اضافه نمودن مه، بخار و یا قطرات باران به تصویر، شناسایی افراد، آب و اشیا، تغییر حالت عکس بر اساس سبک آسمان (به‌عنوان نمونه) و تغییر رنگ سایر قسمت‌‏های عکس با توجه به تغییرات انجام شده از جمله مواردی است که به راحتی و در کسری از زمان قابل انجام است. همچنین به کمک نرم‌‏افزارهای کاربردی هوشمند می‏توان تصاویر افراد را ویرایش نمود که از جمله این اقدامات می‏‌توان به محو کردن جوش‏ها و چروک‏ها، لاغر کردن صورت و اضافه نمودن آرایش، اشاره داشت. علاوه بر این می‏‌توان اطلاعاتی از قبیل سن تقریبی کاربر، وضعیت پوست و سایر ویژگی‏‌های چهره کاربران را تعیین نمود. به دلیل مسائلی مانند لرزش دست یا نور ضعیف محیط، تصاویر و یا فیلم‌‏هایی گرفته می‏‌شود که ممکن است تار باشد. این مشکل به‌واسطه هوش مصنوعی و قابلیت یادگیری ماشین، قابل رفع است.

بازیابی عکس‏‌های قدیمی یا آسیب‏‌دیده

مقدار داده‏‌های تصویری که در سراسر جهان جمع می‏‌شود بی‌‏شمار است. با این حال، همه تصاویر توسط دوربین‏‌های سطح بالا ثبت نمی‏‌شوند و اغلب آن‌ها دارای نقص هستند و یا بسیار قدیمی می‌‏باشند. محققان حوزه هوش مصنوعی، الگوریتمی جدید مبتنی بر هوش مصنوعی ایجاد کرده‌‏اند که می‌تواند تصاویر قدیمی و آسیب‌‏دیده را بازیابی نماید. این الگوریتم از یک روش یادگیری عمیق برای بازیابی عکس‌های قدیمی بهره می‌‏برد.

رنگ‌آمیزی تصاویر

تبدیل تصاویر سیاه و سفید به رنگی یکی از چالش‏ برانگیزترین مسائل برای گرافیست‌‏ها بوده که امروزه توسط علم هوش مصنوعی برطرف گردیده است. هوش مصنوعی به کمک فناوری یادگیری عمیق و پس از آموزش سیستم به کمک هزاران تصویر رنگی و سیاه و سفید، عکس‌های قدیمیِ سیاه‌ و سفید کاربران را به صورت خودکار، رنگ‌آمیزی و نسخه به‌روزی از آن‌ها ارائه می‏‌دهد.

کاربردهای هوش مصنوعی در هنرهای تجسمی

هنرهای تجسمی را می‏‌توان هنری وابسته به حس بصری دانست که مخاطب را با توجه به این ویژگی، تحت تأثیر قرار می‌دهد. اثر هوش مصنوعی در هنرهای تجسمی به‌ویژه در بخش طراحی به وضوع دیده می‌‏شود. در این بخش، به بررسی کارکردهای هوش مصنوعی در حوزه‌‏های معماری، مد پوشاک و صنایع دستی پرداخته می‌‏شود.

معماری

معماری، آمیخته‌‏ای از هنر و فن است که پیشرفت تکنولوژی و معرفی ابزارهای جدید، شکل دیگری به آن بخشیده است. تا چند سال گذشته، کامپیوترها در فرآیند طراحی، چیزی بیشتر از یک ابزار ارائه نبودند که دلیل آن را می‌‏توان در توان محدود محاسباتی کامپیوترها و همچنین فقدان روشی مبتنی بر توان هوش مصنوعی و سازگار با روش طراحی دانست. امروزه با پیشرفت سخت‏‌افزاری و نرم‏افزاری و توسعه هوش مصنوعی، تغییرات شگرفی در زمینه طراحی ایجاد گردیده است که برخی از این موارد عبارتند از:

• طراحی بنا
• معماری داخلی
• دکوراسیون داخلی
• گزارش‏دهی سایت‌‏های ساخت و ساز

در ادامه هر یک از کاربردهای هوش مصنوعی در هنر معماری با تمرکز بر بخش طراحی شرح داده می‌‏شود.

طراحی بنا

توانایی فوق‌‏العاده سیستم‏‌های هوشمند منجر به تولید طرح‏های پیشنهادی در سریع‏ترین زمان ممکن می‌‏شود. الگوریتم‌‏های یادگیری ماشین یکی از این توانایی‏‌ها است که به‌وسیله آن، سیستم‌‏های هوشمند با پردازش تصاویر گذشته (بناها و ساختمان‏‌های طراحی شده) آموزش می‌‏بینند و می‌‏توانند طراحی‏‌های جدیدی را خلق نمایند. این امر تأثیر بسزایی در صرفه‏‌جویی زمان و انرژی معماران خواهد داشت. یکی از روش‏‌های طراحی که در این زمینه مطرح شده است، طراحی زایا Generative Design می‌‏باشد. این روش طراحی با استفاده از توان محاسباتی پردازش ابری و هوش مصنوعی، امکانات بی‌‏سابقه‌‏ای را در اختیار طراح قرار می‏دهد و به او کمک می‌کند در قسمت‏‌های پیچیده طراحی، بهترین و دقیق‌‏ترین تصمیم را اتخاذ نماید و با اطمینان از کارایی ایده خود، طرح موفقی ارائه دهد. شیوه طراحی زایا بر اساس بررسی تمام حالات ممکن به منظور دستیابی به بهترین پاسخ برای طراحی بنا نهاده شده است. در این روش، طراحان یا مهندسان، متغیرهای اصلی مانند مواد و مصالح، اندازه، وزن، استحکام، شیوه‏‌های تولید، محدودیت هزینه و غیره را به عنوان ورودی تعریف می‏‌کنند و سیستم هوشمند، تمام جایگشت‏‌هایی را که سازگار با محدودیت‏های تعریف شده هستند، بررسی می‏‌کند و به سرعت، چندین گزینه مطلوب را به عنوان پاسخ طراحی ارائه می‌نماید. تشخیص مطلوبیت گزینه‏‌ها بر عهده عنصر سنجشگرEvaluating Component است که با انجام محاسبات ریاضی، میزان تطابق طرح با خواسته‏‌ها و محدودیت‌‏ها را می‏سنجد. پس از این مرحله، طراحان یا مهندسان می‏‌توانند از میان نتایج ارائه شده، پاسخی دلخواه را انتخاب کنند.

معماری داخلی

معماری داخلی به علم طراحی فضای داخلی یک ساختمان با توجه به استانداردهای موجود گفته می‏‌شود. امروزه معماری داخلی، تلفیقی از هنر، روانشناسی، جامعه شناسی و محیط زیست می‌باشد. معرفی کاربردهای هوش مصنوعی در هنر معماری داخلی، منجر به ایجاد هم‌افزایی بین مشتری و طراح از طریق پیوند دادن ایده‌‏های مشتری و تجسم طراح می‏‌شود. هوش مصنوعی می‌‏تواند با پردازش و به خاطر سپردن بینش نهفته در هزاران تصویر و ویدئو، به تیم طراحی به منظور کاهش زمان و فراهم نمودن بستری برای خلاقیت بیشتر کمک نماید. طراحان به کمک سیستم‏‌های هوشمند به راحتی می‏‌توانند از چگونگی ادغام رنگ‏های مرسوم، الگوهای کلیدی و سبک‌ها آگاهی یابند.

دکوراسیون داخلی

 دکوراسیون داخلی به معنای آراستن فضا با عناصر مختلف می‏‌باشد. یکی از چالش‌‏های موجود در طراحی دکوراسیون داخلی، تصمیم‌‏گیری در مورد انتخاب وسایل مناسب با توجه به معیارهایی از جمله رنگ، ابعاد، میزان تناسب با سایر قسمت‏ها و قیمت است. به کمک واقعیت افزوده می‏توان با تجسم آیتم مورد نظر در فضا میزان مناسب بودن آن‌را برآورد نمود. علاوه بر این، از الگوریتم‏‌های هوش مصنوعی نیز می‏‌توان به عنوان سیستم‌‏های پیشنهاددهنده استفاده نمود. به‌عنوان نمونه، هوش مصنوعی با پردازش تصاویر دریافتی از محل کار یا سکونت کاربر و بر مبنای بودجه در نظر گرفته شده، آثار هنری و سایر تجهیزات مرتبط را پیشنهاد می‌‏دهد و یا پلتفرم‌‏های مجهز به هوش مصنوعی که حاوی برندهای مختلف هستند، با توجه به محصول انتخابی، گزینه‏‌های مشابه را با محدوده قیمتی متفاوت به مشتری پیشنهاد می‏دهند.

گزارش‏دهی سایت‏‌های ساخت و ساز

از دیگر کاربردهای هوش مصنوعی در هنر معماری، گزارش‌دهی و انجام اقدامات اصلاحی حین ساخت و ساز جهت از بین بردن دوباره‏‌کاری‏‌ها به بهترین نحو است. در این راستا، مشتریان برای تأیید طرح و نحوه انجام کار مانند جزئیات نصب سنگ و مراحل بنایی ساختمان، عایق‏کاری، درزگیری، بتونه‏‌کاری و سایر فعالیت‏‌های جانبی از اطلاع‏رسانی لحظه به لحظه بهره‌‏مند خواهند شد. این توزیع اطلاعات توسط یک فناوری شبیه‏سازی جدید تحت عنوان “دوقلوی دیجیتال”  انجام می‏شود. دوقلوی دیجیتالDigital Twin نمونه شبیه‌سازی شده و کاملا مشابه با موجودیت‌‏های فیزیکی مانند ساختمان، دستگاه یا افراد است که به صورت مجازی/ دیجیتالی تعریف شده است. به کمک ابزارهای مجهز به فناوری اینترنت اشیا مانند پهبادها، داده‏‌های واقعی (شرایط حال حاضر) جمع‌آوری شده و با این مدل سه بعدی ادغام می‏‌گردد. به بیانی دیگر، به کمک داده‌‏های جمع‌‏آوری شده، مدل سه‏‌بعدی به روز شده و در سرورهای راه دور بارگذاری می‌‏گردد. سپس الگوریتم‏‌های هوش مصنوعی آموزش دیده با پایگاه داده‏های عظیم از عناصر ساختمانی، فرم مجازی (دو قلو) را با اسناد مقایسه می‏کنند و به داشبورد تجزیه و تحلیل می‏فرستند و در نهایت یک نمای کلی ارائه می‏دهند که معیارهای سنجش عملکرد و ریسک را نیز در خود دارد.

مد و زیبایی

مد، اصطلاح کلی در زمینه هنر طراحی پوشاک است که تحت تأثیر اوضاع فرهنگی و اجتماعی جامعه در یک دوره زمانی مشخص، تغییر می‏‌نماید. در صنعت مد و زیبایی با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و قابلیت یادگیری ماشین می‏توان مد را پیش‌‏بینی و لباس‌‏ها را بر این اساس طراحی نمود. بدین صورت که با دریافت اطلاعات ورودی از جانب کاربران و با استفاده از شبکه‌های عصبی و مجموعه‌ای از پارامترهای زیبا‌شناختی، اطلاعات دریافتی را تحلیل و مد و لباس را طراحی می‌‏نماید. شبکه‌های عصبی این برنامه‌‏های هوشمند، رنگ، بافت، ترکیب و استایل سایر متخصصان مد را در طراحی لباس مدنظر قرار می‌‏دهد. لازم به ذکر است در این قسمت تنها تمرکز بر طراحی است و مواردی از قبیل پیش‌‏بینی ترند، تشخیص مد و شخصی‏‌سازی در صنعت مد و لباس در بخش “از سیر تا پیاز کاربردهای هوش مصنوعی در بازاریابی و فروش” بررسی می‏‌گردد.

طراحی کاشی

طراحی کاشی‏‌های سنتی ایرانی، تنها توسط فرد خبره که آشنایی کامل با انواع الگوها و ویژگی‏‌های مورد نیاز برای هر الگو دارد، صورت می‏‌گیرد. این طرح‌ها از گذشته تا به حال، نمودی از هنر ایرانی اسلامی بوده‌‏اند که یادگیری ماشین به عنوان ابزاری در این حوزه می‌تواند سبب رشد فزاینده این هنر شود. مدل‏های مولدGenerative Models به‌عنوان یکی از شاخه‌‏های یادگیری ماشین می‏‌توانند در زمینه کاهش حجم داده، تولید داده‏ جدید و بازیابی داده‏ از بین رفته مورد استفاده قرار بگیرند. تاکنون با استفاده از شبکه‌‏های مولد تخاصمی GANs  که از به‏‌روزترین مدل‏های مولد است و با بهره‌‏گیری از مجموعه داده‏ موجود، نقش‏‌های کاشی سنتی تولید می‏‌گردد.

کاربردهای هوش مصنوعی در هنرهای ادبی

ادبیات را می‌‏توان نماینده‏ای کامل از ابعاد مختلف جامعه و فرهنگ گذشته و حال آن دانست. هنرهایی همچون نویسندگی، شعر، داستان و سفرنامه را می‌توان جزئی از هنر ادبی نامید. همچنین برخی معتقدند که فیلم‌نامه‏‌‏نویسی نیز در این گروه از هنر جای می‏‌گیرد. با این حال، فیلم‌نامه‏‌نویسی در بخش هنر هفتم بررسی می‏‌شود.

تولید محتوای ادبی

یکی از جالب‌ترین کاربردهای هوش مصنوعی در هنر ادبی که امروزه بسیار سر و صدا به پا کرده، تولید محتوای ادبی است. به بیانی دیگر،  اگر فردی علاقه‏‌مند به شعر و شاعری است؛ اما پیش‌‏نیاز آن را که مهارت‏‌های محتوایی و موزون کردن محتواست، نداشته باشد، می‌‏تواند با استفاده از هوش مصنوعی به شاعری بپردازد. به عنوان نمونه، فرد می‌‏تواند با انتخاب چند شاعر تأثیرگذار، ساختار شعرش را به سیستم بشناساند. سپس با ورود اولین سطر، هوش مصنوعی، گزینه‏‌های زیادی را به وی پیشنهاد می‏‌دهد. مهندسان به منظور ساخت ابزارهای هوشمند در این زمینه، اشعار بسیار زیادی را به سیستم، آموزش داده‌‏اند. در ادامه، لحن مرتبط با هر شعر را برای هوش مصنوعی تعریف کرده تا بتوانند سبک‏‌های مختلف نوشتن شعر را به آن بیاموزند. همچنین فرد با ارزیابی پیشنهادات ارائه شده توسط هوش مصنوعی و ارائه بازخورد به او، به سیستم کمک می‏کند تا درک درستی از وظایفش پیدا ‏نماید و باعث ارتقای سطح پیشنهادات خواهد شد.

از منظر نثر، هوش مصنوعی، اولین رمان خود را تحت عنوان “ روزی که کامپیوتر رمان می‏نویسدThe Day a Computer Writes a Novel ” که تا نزدیکی دریافت جایزه نیز پیش رفت، نوشت. داستان در مورد هوش مصنوعی است که مسئولیت‌های خود را به انسان‌ها واگذار می‌کند تا به دنبال پرورش استعداد نویسندگی خود برود. به کمک قابلیت تولید زبان طبیعیNatural Language Generation (NLG) (NLG) سیستم‌‏های هوشمند می‏‌توانند روایتی مکتوب از داده‌‏ها را ایجاد نمایند. به طور ساده، توانایی کامپیوتر یا برنامه‌‏های کامپیوتری در تبدیل خودکار داده‌‏های خام یا ساختار یافته به متون حاوی زبان طبیعی، تولید زبان طبیعی گفته می‏‌شود. در کنار تولید محتوای ادبی، از این قابلیت می‏توان برای تولید محتوا در زمینه‌‏های مختلف از قبیل داشبورد هوش تجاری، ایمیل شخصی، اسناد مالی و پیام‌‏های ارتباطی در برنامه نیز استفاده نمود.

ویراستاری محتوای ادبی

هوش مصنوعی علاوه بر تولید محتوا، توانایی زیادی جهت بهبود و یا ویراستاری محتواهای ادبی موجود نیز دارد. به‌عنوان نمونه، ویراستارهای آنلاینی به منظور شناسایی خطاهای انسانی متداول و افزایش خوانایی متون وجود دارند که براساس الگوریتم پردازش زبان طبیعی طراحی شده‌‏اند. از جمله قابلیت‌‏های مهم این نرم‌‏افزارها می‏‌توان به غلط‌‏یاب املایی، اصلاح نویسه‌های متن، تبدیل فینگلیش  (ویراستار فارسی)، اصلاح نشانه‌گذاری و قابلیت تکمیل خودکار کلمات اشاره کرد.

کاربردهای هوش مصنوعی در هنر سینما

سینما را نقطه عطف و تکامل تمامی هنرها در کنار یکدیگر و تلفیق آن‌ها می‏‌دانند. سینما در لغت به معنای “حرکت” است؛ اما در اصطلاح مدرن آن به معنی ترکیب تصاویر متحرک و جان بخشیدن به داستان به وسیله این تصاویر، جهت درک بهتر آن برای تماشاگران، می‏‌باشد. در این قسمت به کارکردهای هوش مصنوعی در صنعت فیلم‌‏سازی و سینما پرداخته می‏‌شود که به‌طور موردی به شرح زیر است:

1. فیلم‏نامه نویسی
2. ساخت انیمیشن
3. تولید پیش‏نمایش
4. تدوین فیلم
5. ترجمه آنلاین و یا ایجاد زیرنویس خودکار
6. انتخاب بازیگران
7. پیش‌بینی موفقیت فیلم

در ادامه به تشریح هر یک از موارد فوق پرداخته می‏‌شود.

فیلم‏نامه نویسی

مطمئنا شنیدن فیلم‏سازی توسط هوش مصنوعی موجب تعجب خواهد شد؛ اما این واقعیت دارد. فناوری هوش مصنوعی در زمینه تولید فیلم‌نامه نیز ورود پیدا کرده است. در سال ۲۰۱۶، گروهی از فیلم‌سازان لندنی، مجموعه‌ای تصادفی از فیلم‌نامه‌های  علمی – تخیلی را با سیستمی هوشمند به نام Benjamin وارد کردند. این سیستم هوشمند در عرض ۴۸ ساعت، فیلم‌نامه‌ای تولید کرد که در قالب یک فیلم علمی- تخیلی ۹ دقیقه‌ای تحت عنـوان “Sunspring” عرضه گردید. این فیلم، آینده بیکاری انبوه را به تصویر می‌کشید که در آن جوانان مجبور می‌شوند برای به‌دست آوردن پول، خون خود را بفروشند. در این زمینه فیلم‏‌های “It’s No Game” و ” Zone Out” نیز با کمک این تکنولوژی منتشر شده‌‏است.

ساخت انیمیشن

بهره‌گیری از کاربردهای هوش مصنوعی در هنر سینما از منظر ساخت انیمیشن‏‌ها، کمی بیشتر از فیلم‏سازی قدمت دارد. در این حوزه تاکنون ابزارهایی ساخته شده است که پس از دریافت عکس و یا متن به عنوان ورودی، به خلق انیمیشن بر اساس آموزه‏‌هایی که انسان به آن‌ها داده و الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌‏پردازد. هوش مصنوعی به درک و شناسایی عوامل مختلفی از جمله شخصیت‌‏ها، صحنه‌ها، اشیا و احساسات کمک می‏‌کند.

تولید پیش‏نمایش

پیش‌‏نمایش‏ها تأثیر زیادی در میزان فروش محتوای نمایشی دارند، از این رو، سازندگان محتوا توجه و هزینه‌‏های زیادی را صرف  تولید پیش‌‏نمایش می‏کنند. امروزه، حضور پر رنگ هوش مصنوعی در این بخش نیز حس می‏‌شود. هوش مصنوعی، محتوای اصلی را به‌عنوان ورودی دریافت می‏کند و بر اساس شخصیت‏های اصلی و صحنه‌‏های جذاب فیلم، پیش‏‌نمایش‏‌های گوناگونی را ارائه می‏‌دهد. بدون شک، سلیقه مخاطبان با هم متفاوت است. از این رو هوش مصنوعی بر اساس داده‌های پیشین، مخاطبان را به گروه‌‏های مختلف تقسیم می‏کند و برای هر گروه، متناسب با سلیقه آن‏ها، پیش نمایش مناسب تولید و ارائه می‏‌کند.

تدوین فیلم

فرآیند ویرایش و ادیت فیلم، مملو از فعالیت‏‌های مداوم و تکراری است که بسیار زمان‏بر بوده و موجب صرف هزینه‏‌های زیادی نیز می‏‌شود. در این‌جا هوش مصنوعی با قابلیت‌‏هایی از جمله بینایی ماشین و پردازش گفتار می‏‌تواند به شیوه‌‏های گوناگون برای سازندگان محتوای ویدئویی، مفید واقع شود. نرم‌‏افزارهای تدوین فیلم مبتنی بر هوش مصنوعی، محتوای نمایشی را بدون نیاز به دخالت انسان، ویرایش و با کیفیت مطلوب‌‏تری ارائه می‏دهد.

ترجمه آنلاین و یا ایجاد زیرنویس خودکار

امروزه فیلم‌‏ها و کلیپ‏‌های ویدئویی زیادی به زبان‏های مختلف وجود دارد که افراد علاقه‌مند به مشاهده آن‌ها هستند؛ اما زبان آن را متوجه نمی‏‌شوند. متخصصان هوش مصنوعی توانستند با بهره‌‏گیری از الگوریتم‌‏های یادگیری عمیق، نرم‌‏افزارها و پلتفرم‏‌هایی را طراحی کنند که به صورت آنلاین، فایل ویدئویی را به زبان دلخواه ترجمه کند. همچنین به کمک سیستم‌‏های هوشمند می‏‌توان زیرنویس خودکار را با هر زبان دلخواهی ایجاد نمود که این امر علاوه بر درک بهتر فیلم توسط عموم مردم به افراد کم‌‏شنوا و یا ناشنوا نیز کمک می‏‌نماید.

انتخاب بازیگران

یک بخش مهم و بسیار تأثیرگذار در ساخت و موفقیت یک فیلم یا سریال، انتخاب بازیگران آن است. هوش مصنوعی می‌‏تواند روند انتخاب بازیگران را سرعت بخشد. در این راستا، به کمک سیستم‌‏های مجهز به هوش مصنوعی و با توجه به معیارهای مشخص شده و متن فیلم‌نامه، گزینه‌‏های موجود را شناسایی و بهترین را معرفی کرد.

پیش‏بینی موفقیت فیلم

یکی از دغدغه‌‏های بزرگ شرکت‌‏های سرمایه‌‏گذار در حوزه فیلم، سریال و انیمیشن در مقابل رویارویی با فیلم‌نامه جدید، پیش‌‏بینی موفقیت آن در آینده است. کیفیت این پیش‌‏بینی می‏تواند در سرمایه‌‏گذاری و میزان سود آن‌ها موثر باشد. با استناد به کاربردهای هوش مصنوعی در هنر سینما و قابلیت برجسته این فناوری به ویژه یادگیری ماشین در زمینه پیش‌بینی، می‌توان فیلم‏نامه‌‏های جدید را با فیلم‌‏های گذشته تطبیق و مخاطب آن را تشخیص داد و در نهایت، میزان موفقیت و فروش آن را تخمین زد. کمپانی برادران وارنر برای اولین بار در دنیا توانست توسط یک پلتفرم هوش مصنوعی با نام MERLIN موفق به انجام این کار شود.

برخی از محصولات کاربردی هوش مصنوعی در دسته‌های مختلف هنر

ردیف	نام محصول / خدمت	نام شرکت	نوع محصول	نوع ارائه	دسته	کارکرد
۱	Adobe Sensei	Adobe	نرم‌افزار	ابزار توسعه	هنرهای ترسیمی	عکاسی
۲	Luminra AI	SkyLum	نرم‌افزار	ویندوزی	هنرهای ترسیمی	عکاسی
۳	DrawingBot	Microsoft	نرم‌افزار	API	هنرهای ترسیمی	نقاشی
۴	ArtPI	Artrendex	نرم‌افزار	API	هنرهای ترسیمی	نقاشی
۵	Verse by Verse	Google AI	نرم‌افزار	سامانه ابری	هنرهای ادبی	تولید محتوای ادبی
۶	Grammerly	Grammarly, Inc	نرم‌افزار	سامانه ابری	هنرهای ادبی	ویراستاری محتوای ادبی
۷	Aiva	Aiva	نرم‌افزار	سامانه ابری	هنر موسیقی	تولید موسیقی
۸	Jukebox	OpenAI	نرم‌افزار	API	هنر موسیقی	تولید موسیقی
۹	Super HI-FI	Super HI-FI	نرم‌افزار	پلتفرم	هنر موسیقی	ترکیب یا سنتز صدا
۱۰	Cinelytic	Cinelytic, Inc	نرم‌افزار	سامانه ابری	هنر سینما	پیش‌بینی موفقیت فیلم
۱۱	Raw Shorts Platform	Rawshorts	نرم‌افزار	سامانه ابری	هنر سینما	ساخت انیمیشن
۱۲	Valossa Autopreview	Valossa	نرم‌افزار	سرویس ابری	هنر سینما	تولید پیش‏نمایش
۱۳	Ikea Place	IKEA	نرم‌افزار	اپلیکیشن	هنر تجسمی	معماری
۱۴	SiteAware	SiteAware	نرم‌افزار	سرویس ابری	هنر تجسمی	معماری
۱۵	ArchiGAN	NVIDIA Developer	سایر	سایر	هنر تجسمی	معماری