هنوز با ایفای نقش در سطح جهانی فاصله داریم
پریسا سلامتی- ۳۰ بهمن ۱۴۰۳
هوشمندسازی و کاربرد هوش مصنوعی در ایران، موضوعی است که به‌ویژه در سال‌های اخیر توجهات بسیاری را جلب کرده است. اما «مهدی محمدی»، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، در همایش ملی هوش مصنوعی و هوشمندسازی صنعتی، به بررسی چالش‌های این حوزه در ایران، توسعه استارت‌آپ‌ها، و ضرورت همکاری‌های بین‌بخشی پرداخته است. او معتقد است که ظرفیت‌های موجود در کشور هنوز به‌طور کامل شناسایی نشده و برای رشد واقعی نیازمند همکاری‌های گسترده‌تر و هم‌افزایی میان بخش‌های مختلف است.
ظرفیت‌های پراکنده، فرصت‌های یکپارچه‌سازی
محمدی اشاره می‌کند که ایران در حال حاضر با مجموعه‌ای از استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان مواجه است که در حوزه هوش مصنوعی و هوشمندسازی فعالیت می‌کنند. با این حال، بسیاری از این شرکت‌ها هنوز نتواسته‌اند در سطح کلان، تأثیرگذار باشند.
او به مقایسه‌ای با وضعیت جهانی اشاره می‌کند و می‌گوید: «در کشورهای پیشرفته، شرکت‌های بزرگ مثل گوگل و آمازون از استارت‌آپ‌ها خریداری می‌کنند تا رشد خود را تسریع کنند. در ایران اما، بسیاری از این ظرفیت‌ها پراکنده‌اند و هنوز نتواسته‌ایم اعتماد صنعت‌های بزرگ را جلب کنیم.»
چالش‌های اساسی در مسیر پذیرش هوش مصنوعی
یکی از چالش‌های مهم در مسیر توسعه هوش مصنوعی در ایران، سطح پایین پذیرش این تکنولوژی در بخش‌های مختلف است. طبق آمار، تنها 54 درصد از شرکت‌های ایرانی اهمیت هوش مصنوعی را درک کرده‌اند، در حالی که این رقم در کشورهای پیشرفته مانند آمریکای شمالی به 94 درصد می‌رسد. محمدی به این نکته اشاره می‌کند که درک اهمیت هوش مصنوعی در ایران هنوز به اندازه دنیا نیست و در نتیجه، بسیاری از شرکت‌ها نتواسته‌اند به درستی از این فناوری بهره‌برداری کنند.
پیشنهاد مدل‌های جدید برای رشد هوش مصنوعی در ایران
محمدی به‌طور خاص به سه مدل اصلی رشد در دنیای فناوری اشاره می‌کند: «ورود به بورس، ادغام و تملک، و کنسرسیوم‌ها». او معتقد است که برای رسیدن به رشد مطلوب در ایران، نیازمند همکاری‌های بیشتر میان استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های بزرگ هستیم. «در حال حاضر ما با چالش‌های زیادی مواجهیم. شرکت‌های ایرانی کوچک هستند و از نظر مالی و فنی توان رقابت با شرکت‌های جهانی را ندارند. ما باید مدل‌های جدیدی برای هم‌افزایی و تسهیل رشد ایجاد کنیم.»
محمدی تأکید می‌کند که با وجود مشکلات موجود، دولت و بخش خصوصی باید همکاری بیشتری داشته باشند. او می‌گوید: «دولت در حوزه علم و فناوری می‌تواند نقش حمایتی ایفا کند، اما لازم است که بیزینس مدل‌های خصوصی برای توسعه هوش مصنوعی و هوشمندسازی ارائه شود.» او معتقد است که ایجاد کنسرسیوم‌های مختلف میان شرکت‌های کوچک و بزرگ می‌تواند به ایجاد زیرساخت‌های لازم برای هوشمندسازی در ایران کمک کند.
نگاه به آینده: هوشمندسازی صنایع کلیدی ایران
در نهایت، محمدی بر لزوم هوشمندسازی در صنایع بزرگ کشور تأکید می‌کند و می‌گوید: «اقتصاد ایران به‌طور عمده بر صنایع نفت، پتروشیمی، فولاد و معادن استوار است. این صنایع باید در فرآیند هوشمندسازی قرار بگیرند تا بتوانند با فناوری‌های نوین رقابت کنند.» او بر این باور است که بدون استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی، این صنایع نمی‌توانند به‌طور مؤثر در عرصه جهانی رقابت کنند.
