گزارش اختصاصی هوشیو از “دومین رویداد تجربه‌محور هوش مصنوعی در صنعت”؛ حال و آینده صنایع هوشمند از دیدگاه کارشناسان این حوزه
تیم تحریریه- ۴ تیر ۱۴۰۲
“ما در نقطه‌ای از تاریخ ایستاده‌ایم که به‌زودی شاهد ظهور طبقه اجتماعی جدیدی خواهیم بود. طبقه‌ای مخلوق انسان هوشمند؛ این هوش مصنوعی و حکمرانی الگوریتم‌هاست که جهان ما را در بر خواهد گرفت.”
این جمله آغازین “دومین رویداد تجربه‌محور هوش مصنوعی در صنعت” می‌تواند تعریف دقیقی از آنچه که امروزه شاهد آن هستیم ارائه کند. از هنر و آموزش گرفته تا سرگرمی و پزشکی و حمل‌ونقل، همه و همه تحت تأثیر فناوری نوظهوری هستند که هرچند سابقه تاریخی بیش از ۵۰ ساله را یدک می‌کشد؛ اما پیدایش آنچه ما امروزه به‌عنوان «هوش مصنوعی» از آن یاد می‌کنیم، تنها به دهه گذشته خلاصه می‌شود.
موضوع قابل‌توجه و امیدوارکننده این است که صنایع، مراکز علمی و پژوهشی و در نگاه کلی، عموم مردم ایران، هم‌پای دیگر کشورهای پیشرو در عرصه هوشمندسازی، از هوش مصنوعی استقبال کردند و فرایند کاری خود را با آن تطبیق دادند. یکی از عوامل تأثیرگذار بر این همگامی، نشست‌ها و رویدادهایی است که به همت فعالان این حوزه برگزار می‌شود و نقش پررنگی در آشنایی کسب‌وکارها، دانشجویان و علاقه‌مندان به فناوری‌های نوین با هوش مصنوعی دارد. یکی از این رویدادها، همایش “Aixperience” است برای دومین سال متوالی توسط کارگزاری مفید برگزار شد.
در ادامه، نگاهی خواهیم داشت به ارائه سخنرانان و پنل گفت‌وگوی جذابی که با حضور جمعی از کارشناسان و اساتید حوزه هوش مصنوعی برگزار شد. با گزارش اختصاصی هوشیو از این همایش همراه ما باشید.
کیانوش مختاریان؛ مدل‌های یادگیری ماشین در محیط عملیاتی
نخستین پنل ارائه به «کیانوش مختاریان»، راهبر سابق فنی گوگل تعلق داشت که در حال حاضر، CTO یکتانت را برعهده دارد. محور صحبت‌های او «کاربرد کاربردهای یادگیری ماشین (ML)» در زمینه‌های گوناگون بود و بررسی این موضوع که یک مدل ML چگونه در دنیای واقعی مورداستفاده قرار می‌گیرد. وی باتوجه‌به سابقه‌ای که در بخش display ads گوگل دارد، مثال‌هایی از موارد استفاده از یادگیری ماشین در گروه تبلیغاتی این شرکت و همچنین چالش‌های که در طی مسیر با آن مواجه بودند، سخن گفت.
مختاریان بیان کرد: «نقاط بحرانی که در خروجی مدل‌ها رخ می‌دهد به دو شکل ارگانیک و غیرارگانیک مشاهده می‌شوند. برای مثال، انتشار اندروید جدید یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های غیرارگانیک را برای ما رقم زد و با تغییر یک سری از سیگنال‌ها در نسخه جدید این سیستم‌عامل، ویدئوهای تبلیغاتی بر روی برخی از دستگاه‌ها به نمایش در نمی‌آمد و همین مسئله ضرری 100 میلیون‌دلاری را برای ما در پی داشت.»
حمیدرضا واعظی؛ تحول بینایی کامپیوتری در صنعت در دهه گذشته
حمیدرضا واعظی که در واحد بینایی ماشین (Machin vision) شرکت متا مشغول فعالیت است، سرگذشت مختصری از تاریخچه این فناوری با حضار به اشتراک گذاشت و افزود: «هدف بینایی ماشین در ابتدا این است که ماهیت سوژه را در تصویر تشخیص دهد؛ سپس باید معین کنیم که هر سوژه در چه موقعیتی قرار دارد و درنهایت، پیکسل‌های هر سوژه رسم می‌شود. این فناوری در بالابردن کیفیت تصاویر، Image generation ،Image Captioning و… کاربرد دارد.» او نخستین نمونه از محصولات مبتنی بر بینایی ماشین را سرویس OCR دانست که در سال 1974 به‌صورت محدود عرضه شد و در دسترس عموم قرار نگرفت. اولین موردی که به طور مشخص از این فناوری در محصولات تجاری استفاده شد مربوط به دوربین‌های دیجیتال سال 2005 است و این نقطه را می‌توان شروع تحول Machin vision دانست.
سهیل مقدم؛ کاربردهای هوش مصنوعی در دیجی‌کالا
دیجی‌کالا یکی از نخستین مجموعه‌های ایرانی است که هوش مصنوعی را در فرایند کاری خود ادغام کرد و پیشنهاد کالا به مشتریان را به الگوریتم‌ها سپرد. سهیل مقدم در مقام معاونت فناوری دیجی‌کالا، توضیحاتی پیرامون چگونگی آغاز استفاده از این فناوری در دیجی‌کالا و فرصت‌ها و چالش‌های هوشمندسازی در فروشگاه‌های آنلاین ارائه کرد. مقدم بیان کرد: «خریدار هنگامی که به وبسایت وارد می‌شود، اولین سؤالی که از خود می‌پرسد این است که چگونه در کوتاه‌ترین زمان به کالای موردنظر خود برسم؟ ما در حال حاضر 10 میلیون کالا و بیش از 3500 دسته‌بندی مجزا داریم و آنچه می‌تواند این مسیر را برای مشتریان هموار کند، هوش مصنوعی یا همان AI است.»
زینب برزگر؛ هوش مصنوعی در اتاق عمل جراحی
کاربرد هوش مصنوعی در علوم پزشکی و اتاق‌های عمل، مبحثی است که به دلیل نیاز به‌دقت و حیاتی‌بودن آن، با ملاحظات فراوانی دنبال می‌شود؛ اما در مواردی که این فناوری پس از آزمایش‌های بسیار کاربردهای خود را به نمایش می‌گذارد، می‌تواند جان بسیاری از بیماران را نجات دهد. زینب برزگر، عضو هیئت‌علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، طی توضیحات خود به موارد استفاده هوشمندسازی در پزشکی پرداخت و سعی داشت نگاه دقیق‌تری به نگرانی و بی‌اعتمادی عموم مردم به این فناوری ارائه کند. او افزود: «در قرن 21 اتفاقی که در پزشکی رخ می‌دهد این است که AI به این موضوع وارد می‌شود و اتفاقاً با تمام قدرت هم ورود پیدا کرده است؛ چرا که مسئله جان انسان‌ها در میان است. Machin learning ،Machin vision و مخصوصاً پردازش تصویر که کاربردهای بسیار زیادی دارد، از جمله فناوری‌هایی است که جهت تحلیل تصاویر پزشکی مثل Ct و MRI و… مورداستفاده قرار می‌گیرد.»
علی زارع‌زاده؛ مدل‌های زبانی بزرگ، عصر ماشین‌های استدلال‌گر و تأثیر آن بر صنعت
پس از روی‌آوردن تعداد زیادی از عموم مردم به معاملات بازار سرمایه و همچنین ارزهای دیجیتال، شاید بتوان بورس را یکی از جذاب‌ترین حوزه‌ها برای علاقه‌مندان به هوش مصنوعی دانست؛ چرا که اغلب معتقدند این فناوری می‌تواند در تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال به آنها کمک کند. علی زارع‌زاده، راهبر تیم داده و هوش مصنوعی کارگزاری مفید، در پاسخ به این سؤال که آیا می‌تواند از هوش مصنوعی در خریدوفروش سهام استفاده کرد، گفت: «شرکت‌های حاضر در بورس معمولاً صدها هزار صفحه اطلاعات مالی در اختیار دارند که خریداران سهام برای تحلیل فاندامنتال خود می‌بایست آنها را تجزیه‌وتحلیل کنند و این کار به‌راحتی توسط GPT صورت می‌گیرد؛ اما در زمینه تحلیل تکنیکال، هنوز جای کار بسیاری باقی‌مانده و در حال حاضر نمی‌توان به‌صورت قطعی در این زمینه اظهارنظر کرد.»
پنل گفتگو؛ تأثیر chatGPT و فناوری‌های مرتبط بر آینده کسب‌وکارها
پنل گفت‌وگوی پنج‌نفره این رویداد را می‌توان یکی از جذاب‌ترین بخش‌های همایش از دید مخاطبین دانست؛ چرا که بحث و گفت‌وگوی میان موافقان و مخالفان استفاده از ChatGPT باعث شد که دوگانه جذابی خلق شود. محمد شکوهی یکتا، دانشمند ارشد داده مایکروسافت، مدیریت این پنل را برعهده داشت و به همراه زینب برزگر، مخالف استفاده از ChatGPT در تمامی امور بودند. برزگر مدعی بود: «بسیاری از دانشجویان از تحقیقات عمیق فاصله گرفته‌اند و بدون آنکه بر روی مسائل تفکر کنند، بلافاصله به سراغ استفاده از هوش مصنوعی می‌روند و این موضوع، آفتی برای جوامع علمی و پژوهشی است.»
از طرفی دیگر، سهیل مقدم و علی زارع‌زاده بر این باور بودند که فناوری‌های نوین، راه خود را پیدا خواهند کرد و این ما هستیم که باید خود را با آنها وفق بدهیم. مقدم افزود: «با روی کار آمدن تکنولوژی‌های جدید، صنایع جدیدی در کنار آن ایجاد می‌شود که جواب‌گوی چالش‌های پیش‌آمده است. سیستم آموزشی حال حاضر را می‌توان به‌نوعی سنتی و ناکارآمد دانست و بالطبع با فراگیری هوش مصنوعی، این سیستم نیز متحول شده آینده آموزش با آنچه ما امروزه شاهدش هستیم متفاوت خواهد بود.»
بخش پایانی و جمع‌بندی
در آخرین بخش از این رویداد، آرزو کشاورز، راهبر فنی سابق گوگل، کاربردهای هوش مصنوعی در موتورهای جست‌وجو و خط تأمین مواد اولیه را تشریح کرد و در ادامه، مدیر هوش مصنوعی جی‌پی‌مورگان، به این نکته پرداخت که چگونه به کمک تکنولوژی گراف و مدل‌های بزرگ زبانی، می‌توان از نهایت قدرت داده‌ها بهره‌مند شد.
دومین دوره از رویداد تجربه‌محور هوش مصنوعی در صنعت در محل کتابخانه بین‌المللی ایران به تاریخ پنجشنبه، یکم تیرماه 1402 برگزار شد. مدیران صنایع و حوزه‌های فناوری، مهندسان، متخصصان و فعالان حوزه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و علوم داده و همچنین دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط، بخشی از مخاطبین این دوره را تشکیل دادند. با برگزاری همایش‌هایی ازاین‌دست، می‌توان امید داشت که فناوری هوش مصنوعی مسیر روبه‌رشد خود را در کشور ادامه دهد و افراد بیشتری با این فناوری جذاب و کاربردی آشنا شوند.
