نوآوری بی‌پایان و بازتعریف خلاقیت؛ نگاهی به جدیدترین شماره از سری ویژه‌نامه‌های «دیده‌بان هوش مصنوعی»
تیم تحریریه- ۱۵ شهریور ۱۴۰۴
سومین شماره ویژه‌نامه «دیده‌بان هوش مصنوعی» با عنوان «نوآوری بی‌پایان؛ آینده‌نگاری هوش مصنوعی مولد در ایران» در اختیار مخاطبان قرار گرفت. این شماره، حاصل ماه‌ها تحقیق و تحلیل تیم پژوهشی دیده‌بان است که تلاش کرده‌اند تصویری جامع از فناوری هوش مصنوعی مولد (Generative AI) در ایران و جهان ارائه کنند.
هوش مصنوعی مولد، شاید در نگاه اول تنها یک ابزار برای انجام راحت‌تر و سریع‌تر کارها به نظر برسد؛ اما با نگاهی دقیق‌تر پی می‌بریم که این فناوری، تحولی بنیادی در شیوه زندگی، کار و حتی اندیشیدن ما ایجاد کرده است و روزبه‌روز دامنه تأثیرگذاری آن گسترش پیدا می‌کند. ظرف مدت کوتاهی که هوش مصنوعی مولد توانسته پا را از آزمایشگاه‌های تحقیقاتی فراتر بگذارد، موفق شده به بخشی جدایی‌ناپذیر از صنایع و کسب‌وکارهای مختلف تبدیل شود و جای خود را در زمینه‌هایی مانند آموزش، فرهنگ و حتی سیاست‌گذاری‌های کلان باز کند. امروز دیگر کاربرد این فناوری تنها به چت‌بات‌ها یا تولید متن و تصویر محدود نمی‌شود و رد پای آن را می‌توان در عرصه‌های گسترده‌تری مانند پزشکی، حقوق، هنر، مهندسی و حتی ارتباطات اجتماعی مشاهده کرد.
«نوآوری بی‌پایان» با رویکردی آینده‌نگر به این پرسش پاسخ می‌دهد که ایران در برابر این موج عظیم چه جایگاهی دارد و چه مسیرهایی پیش‌روی ما خواهد بود. تیم پژوهشی دیده‌بان با بهره‌گیری از داده‌های معتبر جهانی و تحلیل‌های اختصاصی بومی، چندین سناریوی محتمل برای آینده ایران در این حوزه طراحی کرده‌اند. در این سناریوها، نقش سیاست‌گذاری دولت، رفتار ذی‌نفعان، توانایی شرکت‌های بومی و حتی ترجیحات کاربران داخلی در کنار روندهای جهانی مورد توجه قرار گرفته است.
این ویژه‌نامه علاوه‌بر بررسی روندهای کلان، به جزئیات کاربردی نیز می‌پردازد. از اثرات اقتصادی و فرصت‌های بازار گرفته تا پیامدهای فرهنگی و اجتماعی، همه در قالب تحلیل‌های تخصصی به بحث گذاشته شده‌اند. به همین دلیل «نوآوری بی‌پایان» در کنار مرجعی معتبر برای پژوهشگران، منبعی استراتژیک برای مدیران، تصمیم‌گیران و حتی علاقه‌مندان عمومی است که می‌خواهند درک دقیقی از آینده فعالیت خود در عصر هوش مصنوعی داشته باشند.
یکی از برجسته‌ترین مباحث این شماره، تأکید بر اقدام به‌موقع در زمینه توسعه مدل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی مولد است. همان‌طور که در گزارش دیده‌بان آمده، کشورهایی که امروز مسیر این فناوری را جدی می‌گیرند، جایگاه فردای آنها در حوزه‌های مختلف از جمله اقتصاد و سیاست جهانی تضمین‌شده خواهد بود. در مقابل، کشورهایی که منفعل بمانند، نه‌تنها از پتانسیل‌های بی‌شمار آن بهره‌مند نمی‌شوند؛ بلکه در معرض تهدید وابستگی فناورانه قرار می‌گیرند.
«دیده‌بان هوش مصنوعی» فعالیت خود را از سال ۱۳۹۷ با هدف رصد و تحلیل روندهای این فناوری در ایران و جهان آغاز کرده است. طی این سال‌ها، دیده‌بان با انتشار کتاب‌ها و نشریات تخصصی توانسته به منبعی معتبر و مورد اعتماد برای پژوهشگران، دانشگاهیان و علاقه‌مندان حوزه هوش مصنوعی تبدیل شود. هم‌زمان با سرعت چشمگیر تحولات فناوری AI در سال‌های اخیر، این مجموعه نیز مسیر خود را متناسب با این شتاب گسترش داده و اکنون با انتشار دوفصلنامه‌های تخصصی، هر شش ماه یک‌بار به یکی از موضوعات کلیدی و روز حوزه هوش مصنوعی می‌پردازد.
شماره سوم دوفصلنامه «دیده‌بان هوش مصنوعی» با موضوع «نوآوری بی‌پایان؛ آینده‌نگاری هوش مصنوعی مولد در ایران» هم‌اکنون در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد. مخاطبان می‌توانند از طریق لینک زیر، این ویژه‌نامه را تهیه و تازه‌ترین تحلیل‌ها و دیدگاه‌های تخصصی در حوزه هوش مصنوعی را مطالعه کنند.
