زلزله هوش مصنوعی در بازار کار

در حالی که سال ۲۰۲۵ به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود، آمارهای موسسه «Challenger» نشان‌دهنده یک واقعیت تلخ در سیلیکون‌ولی است: هوش مصنوعی از یک ابزار کمکی به یک عامل جایگزین تبدیل شده است.

گزارش‌ها حاکی از آن است که از مجموع ۱.۱ میلیون تعدیل نیرو در سال جاری، هوش مصنوعی مستقیماً در حذف نزدیک به ۵۵ هزار موقعیت شغلی نقش داشته است.

غول‌هایی که هوش مصنوعی را بهانه کردند

• آمازون: این شرکت با اخراج ۱۴ هزار کارمند، بزرگترین تعدیل نیروی تاریخ خود را رقم زد. مدیران آمازون معتقدند برای حرکت سریع‌تر در دنیای جدید، باید لایه‌های مدیریتی را حذف و روی «موتورهای هوشمند» سرمایه‌گذاری کنند.
• مایکروسافت: ساتیا نادلا با حذف ۱۵ هزار موقعیت شغلی، اعلام کرد که مایکروسافت در حال تبدیل شدن از یک «کارخانه نرم‌افزار» به یک «موتور هوش» است.
• سیلزفورس و IBM: در این شرکت‌ها، هوش مصنوعی مستقیماً جایگزین نیروهای انسانی در بخش‌های پشتیبانی مشتریان و منابع انسانی شده است.

واقعیت یا فرار رو به جلو؟

برخلاف ادعای مدیران، برخی اساتید دانشگاه آکسفورد معتقدند هوش مصنوعی در بسیاری از موارد نقش «قربانی» (Scapegoat) را بازی می‌کند. به باور آن‌ها، شرکت‌ها برای پوشش دادن اشتباهات استراتژیک خود در استخدام‌های بی‌رویه سال‌های قبل، اکنون با برچسب هوش مصنوعی اقدام به «پاکسازی بازار» می‌کنند تا از فشار انتقادات بکاهند.

تحقیقات MIT نشان می‌دهد که هوش مصنوعی پتانسیل انجام کار ۱۱.۷ درصد از کل نیروی کار آمریکا را دارد. این موضوع نه تنها یک چالش تکنولوژیک، بلکه یک بحران اجتماعی پیش‌روست؛ جایی که صرفه‌جویی ۱.۲ تریلیون دلاری در دستمزدها، به قیمت بیکاری هزاران متخصص تمام می‌شود.