واکسن کووید-19 و نقش هوش مصنوعی در نقل و انتقال محموله‌های آن

شاید زمانی، تصور کامیون‌های بدون راننده، غیرممکن به نظر می‌رسید؛ اما پیشرفت‌های سریع هوش مصنوعی و یادگیری ماشین زمینه را برای ورود به عصر جدیدی از خودکارسازی فراهم کرده است، عصری که حتی نقل و انتقال کالاها و واکسن کووید-19 را هم متحول می‌کند. درست است که بخش لوجیستیک گاهی می‌تواند از سایر صنایع (که سرعت انطباقشان بیشتر است) عقب بیفتد، با این حال، مطالعات مک‌کینزی McKinsey در سال 2017 نشان داد شرکت‌های حمل و نقلی که از راهبردهای فعالانه‌ی هوش مصنوعی استفاده می‌کنند، حاشیه سود بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها دارند.

از جمله کاربردهای تکنیک‌های هوش مصنوعی می‌توان به نقش مؤثر آن در بهینه‌سازی برآورد مداوم، مسیریابی و حجم محموله‌های قابل انتقال اشاره کرد که از ترافیک یا عوامل مزاحم دیگر جلوگیری می‌کند. یک شرکت باربری اروپایی با استفاده از حسگرهای رهگیری عملکرد خودروها و رفتار رانندگان، موفق شد هزینه‌های مصرف سوخت خود را 15 درصد کاهش دهد. فناوری هوش مصنوعی به صورت لحظه‌ای رانندگان را راهنمایی می‌کرد و به آن‌ها می‌گفت سرعت‌شان را افزایش یا کاهش دهند؛ این امر باعث افزایش بازدهی مصرف سوخت کامیون‌ها و کاهش زمان انتقال و هزینه‌ی نگهداری شد.

با توجه به کمک‌های شایان هوش مصنوعی به پیشرفت صنعت حمل و نقل، نمی‌توان منکر نقش حیاتی آن در بهبود و افزایش کارآمدی انتقال محموله‌های واکسن شد. با به کارگیری هوش مصنوعی می‌توان بهترین مسیر را برای انتقال واکسن‌ها از طریق کامیون یا هواپیما انتخاب کرد. بدین منظور، سیستم‌های مجهز به هوش مصنوعی علاوه بر پیش‎بینی آب و هوا، از نوع تاریخچه‌ای داده ها نیز استفاده می‌کنند تا ترافیک هوایی یا زمینی را پیش‌بینی و زمان رسیدن به مقاصد مشخص را برآورد کنند. در رویارویی با چالش‌ها و مشکلات لوجیستیک توزیع واکسن کووید-19، این خدمات نقشی حیاتی پیدا می‌کنند.

تاکنون میلیون‌ها نفر در سراسر دنیا واکسن کووید-19 را دریافت کرده‌اند. در بریتانیا، بیش از 35 میلیون دوز اول واکسن را تزریق کرده‌اند و در آمریکا هم بیش از نیمی از بزرگسالان حداقل یک دوز واکسن را زده‌اند. در مبحث توزیع واکسن در مقیاس گسترده، شبیه‌سازی ارتقاءیافته به کمک هوش مصنوعی می‌تواند ورودی‌هایی همچون داده‌های حرکتیMobility data ، تعداد مراجعه به بیمارستان‌ها و سطح موارد ابتلای کنونی را مدنظر قرار دهد.

مسئله‌ی مهم‌تر، واحدهای نگهداری زنجیره‌ی سرد است که برای حفظ سلامت واکسن‌ها ضروری است. برای نگهداری واکسن مدرنا، دمای محفظه‌ی نگهداری باید منفی چهار درجه‌ی فارنهایت باشد و برای نگهداری واکسن‌های فایزر و بایوتک، این دما به منفی هفتاد درجه‌ی سانتی‌گراد می‌رسد. حفظ این دما ضرورت دارد، اما کار ساده‌ای نیست. پژوهشی در سال 2019 برآورد کرد که 25% از واکسن‌ها به خاطر تأخیر در زمان تحویل به مقصد نهایی، آسیب دیده و از بین رفته‌اند.

فایزر برای حل این مشکل، جعبه‌ای مخصوص حمل و نقل واکسن‌ها ساخت که مجهز به رهگیر GPS می‌باشد. این جعبه هم‌اندازه با چمدانی معمولی بوده و پر از یخ خشک است. هرکدام از این جعبه‌های چندبار مصرف می‌توانند 5 هزار دوز واکسن را در خود جای دهند و در دمایی مناسب، البته تا زمانی که درشان باز نشود، به مدت ده روز نگهداری کنند. بسته نگه داشتن این محفظه، بخشی حیاتی از حفظ و نگهداری واکسن‌هاست؛ واکسن هم مثل هر ماده‌ی فاسدشدنی دیگری، اگر بیش از حد گرم یا سرد شود، بلااستفاده شده و باید دور انداخته شود.

تنها راه برای حصول اطمینان از کیفیت واکسن‌ها، حفظ بازه‌ی دمایی موردنظر هنگام نقل و انتقال است. اسکای‌مایند، اولین سازنده‌ی اکوسیستم هوش مصنوعی جهان، با ساخت فناوری «اینترنت اشیاء-هوش مصنوعی فوق کم‌مصرفUltra-Low Powered AIoT Technology» توانسته امکان نظارت بر دمای واکسن‌ها در طول مسیر نقل و انتقال را فراهم آورد؛ این فناوری از «بلوتوث مش هوشمندBluetooth intelligent mesh » استفاده می‌کند.

با این‌که ظهور فناوری بلوتوث مربوط به اواخر دهه‌ی هشتاد می‌شود، امکان کاربرد آن به عنوان مش از سال 2017 میسر شده است. با دسترسی خصوصی به فناوری مش هوشمند، برقراری ارتباط بین دستگاه‌ها کارآمدتر می‌شود؛ به نحوی که ترافیک شبکه و مصرف برق تا 98% کاهش می‌یابند. در نتیجه، عمر دستگاه در طی مسیر، طولانی‌تر خواهد داشت. دستگاه می‌تواند اطلاعات راجع به دما را به اشتراک گذاشته و آن را به هر لپتاپ یا موبایلی که بلوتوث دارد، ارسال کند. با این فناوری، به هیچ وجه، تا زمان دریافت واکسن‌ها، نیازی به باز کردن جعبه نخواهد بود.

در فرآیند نقل و انتقال محموله‌های واکسن کووید-19، چالش‌های فراوانی وجود داشت؛ با این حال، تقاضای راهکارهای مجهز به هوش مصنوعی در این مدت بی‌سابقه بوده است. میلیاردها نفر در سراسر دنیا به حداقل یک دوز واکسن نیاز خواهند داشت و این مسئله، نقل و انتقال و لوجیستیک را از همیشه حیاتی‌تر می‌کند. به کارگیری راهکارهای هوش مصنوعی در ساخت و تقویت زنجیره‌ی سرد توزیع واکسن، سلامت واکسن‌ها را تضمین می‌کند. به بیان دیگر، با تکیه بر این راهکارها، با سرعت بیشتری بر همه‌گیری کنونی غلبه خواهیم کرد.

انواع کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع مختلف را در هوشیو بخوانید