پیشبینی کارشناس سرشناس هوش مصنوعی از دنیای عجیب سال ۲۰۵۰
«ری کرزوایل» یکی از برجستهترین چهرهها در زمینه هوش مصنوعی است. او در طول 61 سال فعالیت خود در زمینه توسعه هوش مصنوعی، اولین نرمافزار تشخیص گفتار با قابلیت تشخیص لغات گسترده را اختراع کرد، در سال 1999 مدال ملی فناوری و نوآوری را از «بیل کلینتون» دریافت کرد و حتی در سال 2002 به تالار مشاهیر ملی مخترعان راه یافت. به عبارت دیگر، او فردی بسیار مهم در این زمینه است. اما در کنار دستاوردهای عملی فراوان، کرزوایل سابقه طولانی در پیشبینی فناوریهای آینده نیز دارد.
تکینگی نزدیک است
از مهمترین آثار او کتاب «نقطه تکینگی نزدیک است» که در سال 2005 منتشر شد و در آن آینده هوش مصنوعی، پیشرفت سریع رایانهها و وابستگی انسان به فناوری و هوش مصنوعی را پیشبینی کرده است. پیشبینیهای این کتاب با دقت نگران کنندهای درست بود. اما 20 سال آینده چه چیزی برای ما رقم خواهد خورد؟
کرزوایل اکنون در کتاب جدید خود با عنوان «نقطه تکینگی نزدیکتر است»، به این سؤال پاسخ میدهد. این کتاب مجموعهای از پیشبینیها در مورد تأثیر بیشتر هوش مصنوعی بر زندگی ما است.
هوش مصنوعی به هنر انسان بودن تسلط خواهد یافت
یکی از پیشبینیهای کلیدی کرزوایل حول محور هوش مصنوعی عمومی (AGI) میچرخد. در حالی که در حال حاضر بسیاری از هوشهای مصنوعی برای یک کار خاص طراحی شدهاند، یک AGI میتواند در طیف وسیعی از کارهای شناختی با تواناییهای انسانی مطابقت داشته باشد یا از آن فراتر رود. در حال حاضر، مدلهای هوش مصنوعی، اگرچه چشمگیر هستند، اما تنها قادر به کار در یک زمینه خاص هستند.
ChatGPT یک مدل مبتنی بر متن است، Dall-E یا Midjourney برای تصاویر، و شرکتهایی مانند Wix از هوش مصنوعی برای طراحی وب استفاده میکنند. هوش مصنوعی عمومی یک نرمافزار فرضی است که میتواند همه کارها را انجام دهد میتواند یاد بگیرد و با مهارتها و موقعیتهای جدید سازگار شود و منطق انسان را درک کند.
به دستیار مجازی در فیلم Her محصول 2013 فکر کنید. به گفته کرزوایل، یک AGI با این قابلیت تا سال 2029 در دسترس خواهد بود. او به مجله بیبیسی فوکوس (BBC Science Focus) میگوید: «حالا به نظر میرسد که این دیدگاهی محتاطانه است. سایر کارشناسان میگویند دو سال، شاید سه سال زمان لازم باشد. وقتی برای اولین بار این پیشبینی را در سال 1999 مطرح کردم، مردم آن را نگران کننده یافتند.»
کرزوایل میگوید: «اقتصاددانان فرض میکنند که جریان این فناوریها خطی است – 1، 2، 3، 4. اما رشد هوش مصنوعی بیشتر شبیه 1، 2، 4، 8 است. وقتی چیزی به این سرعت رشد میکند، به نظر میرسد پیشرفتها ناگهان یکی پس از دیگری اتفاق میافتند.» کامپیوترهای امروزی میتوانند نیم تریلیون محاسبه در ثانیه انجام دهند. این میزان تا 10 سال پیش غیرممکن به نظر میرسید.
پایان پیری
یکی از مسئلههای بزرگ علم در حال حاضر، هدف بلندپروازانهای جلوگیری از پیری است. در حالی که بسیاری برای مقابله با آن تلاش کردهاند، کرزوایل معتقد است که ما به نقطهای از زمان نزدیک میشویم که نه تنها میتوانیم پیری را کند کنیم، بلکه به طور کامل با آن مبارزه کنیم.
کرزوایل میگوید: «ما در 5 تا 10 سال آینده مسئله پیری را حل خواهیم کرد. در حال حاضر، با افزایش سن، احتمال مرگ شما در سال آینده افزایش مییابد. تا زمانی که به 90 سالگی یا بیشتر برسید، احتمال مرگ بسیار بالایی در هر سال وجود دارد. ما بر این غلبه خواهیم کرد. این اتفاق در حال حاضر در پزشکی در حال رخدادن است و ما شاهد این هستیم که هوش مصنوعی به سرعت پیشرفت پزشکی و کشف دارو را تسریع میکند. تا زمانی که به حدود 2029 تا 2035 برسیم، من کاملاً معتقد هستم که میتوانیم خیلی زود از کهولت سن فرار کنیم.»
سرعت فرار از کهولت سن، یک مفهوم تا حدودی بحثبرانگیز است که نشان میدهد مردم میتوانند با افزایش طول عمر خود، به طور نامحدود زندگی کنند. برای دستیابی به این هدف، فناوری باید به حدی پیشرفت کند که بتواند مداخلات پزشکی را فعالانه انجام دهد.
اگر این موضوع برایتان بیش از حد خوب به نظر میرسد، تنها نیستید. این نظریه فرضی است و با موانع زیادی روبرو است. پیری یک سیستم بسیار پیچیده است که از عوامل مختلف داخل و خارج بدن تشکیل شده است. با این حال، مردم در حال حاضر نسبت به چند سال پیش عمر طولانیتری دارند. با پیشرفت سریع در زمینه بهداشت و فناوری، احتمال افزایش متوسط طول عمر وجود دارد.
کرزوایل میگوید: «این تضمین نمیکند که برای همیشه زندگی کنید. هر فرد 20 ساله ممکن است دچار عوارض شود و فردا بمیرد. با این حال، احتمال آن کاهش خواهد یافت. شرکتها در حال ساخت ریهها و کلیههای مصنوعی هستند، درمانها به طور تصاعدی بهتر میشوند و درک ما از بیماریها در حال بهبود است.»
ما در آینده نزدیک با هوش مصنوعی ادغام خواهیم شد
کرزوایل در هر دو کتاب خود به چیزی به نام نقطه تکینگی اشاره میکند. این اصطلاح وامگرفته از فیزیک است و به یک نقطه فرضی آینده اشاره دارد که در آن رشد فناوری هم غیرقابلکنترل و هم برگشتناپذیر میشود. مانند بسیاری از پیشبینیهای دیگر خود، کرزوایل برای این موضوع نیز تاریخی تعیین کرده است: 2045. او میگوید: «این نقطه تکینگی خواهد بود جایی که دیگر کنترل هوش مصنوعی را در اختیار نداریم. در فیزیک، اصطلاح تکینگی به معنای چیزی است که آنقدر قدرتمند است که از درک ما بسیار فراتر میرود و حتی نمیتوانیم تصور کنیم چه اتفاقی خواهد افتاد.»
نقطه تکینگی به طور عمیق در هر دو کتاب او مورد بررسی قرار گرفته است، اما چند بخش کلیدی از این ایده وجود دارد. قابلتوجهترین آنها این باور اوست که ما با هوش مصنوعی ادغام خواهیم شد و یک شکل جدید از هوش را ایجاد خواهیم کرد. این به معنای یک سطح بسیار بهبودیافته از هوش انسانی خواهد بود که به ما امکان میدهد بر محدودیتها غلبه کنیم. او همچنین معتقد است که نانوتکنولوژی نقش مهمی در اتصال مغز انسان به کامپیوترها خواهد داشت و یک رابط بدون شکاف بین این دو ایجاد خواهد کرد. مانند بسیاری از موضوعاتی که او به آنها میپردازد، باورهای کرزوایل در مورد تکینگی بدون منتقد نیست. این امر به پیشرفت مداوم و سریع فناوری متکی است و نیازمند درک بسیار بهتری از هوش و توانایی انسان برای ادغام با فناوری است. یک موضوع مسلم است، کرزوایل از آینده هیجانزده است و آماده است تا سال 2050 پیری را شکست دهد و با هوش مصنوعی ادغام شود.